13.9.20

Czy pan to widzi tak jak ja? - recenzja książki pt. Lalka

Oglądając musical „Lalka” w Teatrze Muzycznym w Gdyni, nie spodziewałam się, że książka tak bardzo może mi się spodobać. Fakt za pierwszym razem czytało mi się dość szybko i przyjemnie, to za drugim aż tak łatwo mi nie szło.  Niemniej jednak mam świadomość, że wiele osób nie jest w stanie przebrnąć nawet 100 początkowych stron przy pierwszym razie (np. kiedy muszą przeczytać do szkoły).

Akcja „Lalki” obejmuje niecałe dwa lata (1878 i 1879) i dzieje się przede wszystkim w Warszawie. Innymi miejscami, które można dostrzec w tej książce to Paryż, Zasławek i Zasław.  Lalka składa się z kilku wątków: miłości Wokulskiego do Izabeli  (główny), starego subiekta Rzeckiego, baronostwa Krzeszowskich,  Heleny Stawskiej oraz  Ochockiego. Składa się ona z 2 tomów oraz pamiętników starego subiekta (są one wplecione w treść tych 2 tomów). Pamiętniki starego subiekta są pisane jako pamiętnik Ignacego Rzeckiego, w których bohater wyżala się z rzeczy, z którymi nie może podzielić się z innymi. Opisują one przede wszystkim wspomnienia samego Rzeckiego z jego młodości (powstanie na Węgrzech) i przyjaźni z samobójcą Katzem oraz aktualnych wydarzeń związanych ze Stanisławem Wokulskim. Często pojawiają się subiektywne opisy panującej sytuacji politycznej.

Tytuł powieści odnosi się do procesu o skradzioną lalkę, który odbył się naprawdę. W powieści jest trzech narratorów, jeden jest anonimowy i wszechwiedzący wypowiadający się w trzeciej osobie, natomiast drugim jest subiekt Ignacy Rzecki i on wypowiada się w formie pierwszoosobowej.  Trzecim jest narrator personalny, który wypowiada się w formie mowy pozornie zależnej (narracja z perspektywy bohatera m.in. myśli Wokulskiego). Głównym bohaterem jest Stanisław Wokulski, który z biednego subiekta stał się bogatym kupcem starającym się o względy pochodzącej z arystokracji Izabeli Łęckiej.  

Powieść dzięki ukazaniu wiele problemów, ale także dobremu sportetyzowaniu XIX-wiecznej Warszawy i Paryża, jest bardzo aktualna we współczesnym świecie. W dodatku „Lalka” ma bardzo realistyczne postacie, co powoduje, że łatwiej jest  się wczuć w daną postać i na pewno ułatwia to czytanie. Jak dla mnie warto przeczytać chociaż raz tę powieść m.in. po to, żeby zrozumieć ówczesny świat. Z tego miejsca również bardzo polecam musical „Lalka” w reż. W. Kościelniaka w Teatrze Muzycznym w Gdyni. Pomimo specyficznego poruszania się postaci, spektakl bardzo dobrze oddaje ducha książki.